Türkiye genelinde yüksek enflasyon ve artan maliyetler, uzun süredir küçük esnafın hesaplarını altüst ediyor. Kira, enerji, personel ve hammadde giderleri yükselirken, işletmeler için en kritik başlıkların başında uygun koşullu krediye erişim geliyor. Tam da bu dönemde, kamu kaynaklı esnaf kredilerinde 2026 dengelerini değiştirecek iki önemli adım gündeme geldi: faiz yükünü hafifletecek yeni bir çalışma ve fatura zorunluluğunda erteleme.
Ekonomi yönetimi, bir yandan enflasyonla mücadele programını sürdürürken diğer yandan üretim ve istihdamı ayakta tutan küçük işletmeleri devre dışı bırakmak istemiyor. Bu nedenle Halkbank üzerinden, kooperatifler aracılığıyla kullandırılan sübvansiyonlu esnaf kredilerinde kapsamlı bir güncelleme için hazırlık yürütülüyor. Amaç, esnafın kredi taksitine yansıyan maliyeti aşağı çekmek ve 2026 boyunca nefes almasını sağlamak.
Faiz Yükünü Azaltacak Yeni Model
Planlanan düzenlemeye göre, esnaf ve sanatkârların yoğun şekilde kullandığı sübvansiyonlu kredilerde faiz tarafı yeniden ele alınacak. Kredilerin Hazine destekli yapısı korunurken, özellikle küçük ölçekli işletmelerin borçlanma maliyetini düşürecek yeni oranlar ve kademeli bir yapı üzerinde çalışılıyor.
Masada, birkaç farklı formül olduğu konuşuluyor. Bunlar arasında; belirli limitin altındaki kredilerde daha düşük faiz dilimi uygulanması, istihdamını koruyan ve cirosunu kayıtlı şekilde sürdüren işletmelere ek avantaj sağlanması ve geri ödemelerini aksatmayan esnafa ilave indirim imkanları öne çıkıyor.
Uygulamanın hayata geçmesi halinde, 2026 yılında yeni kredi kullanmak isteyen esnaf kadar, mevcut kredilerini yapılandırmak isteyenler de daha makul taksitlerle karşılaşabilecek. Bu durum, özellikle pos cirosu dalgalanan, sezonluk çalışan ya da dar marjla ayakta duran işletmeler için kritik bir rahatlama anlamına geliyor.
Faturalandırma Şartı Bir Yıl Öteleniyor
Esnaf cephesinde son aylarda en çok tartışılan başlıklardan biri de kredi kullanımında uygulanan yüzde 30’luk faturalandırma zorunluluğu olmuştu. Bu kural, çekilen kredinin belirli bir bölümünün mutlaka fatura ile belgelenmesini, yani harcamaların kayıt altına alınmasını şart koşuyor.
Kayıt dışılıkla mücadele ve vergi disiplinini güçlendirme amacı taşıyan bu adım, teoride önemli bir kazanım sunsa da pratikte küçük işletmeler için ek bir yük oluşturuyor. Nakit akışını günü gününe takip etmek zorunda olan esnaf, her harcamayı anında belgelemek ve kredi kullanımına ilişkin ekstra bürokrasiyle uğraşmak durumunda kalıyordu.
Yeni kararla birlikte, bu zorunluluğun yürürlüğe giriş tarihinin bir yıl ertelenmesi öngörülüyor. Böylece esnaf, stoklarını yenilerken, işletme sermayesini güçlendirirken veya mevcut borçlarını çevirirken fatura baskısını biraz daha hafiflemiş şekilde yönetebilecek. Erteleme, özellikle belge düzenine tam adapte olamamış, dijital fatura altyapısını yeni yeni kuran küçük işletmeler için zaman kazandırıcı bir adım olarak görülüyor.
Esnafın Nakit Akışına Doğrudan Etki Edecek
Faiz indirimine dönük çalışma ile faturalandırma şartındaki erteleme, birlikte değerlendirildiğinde esnafın 2026 planlarını doğrudan etkileyen bir paket ortaya çıkıyor.
Faiz tarafında yapılacak güncelleme, kredi taksitinin her ay işletme kasasından çıkan tutarını azaltarak nefes aldıracak. Bu sayede esnaf, kredi ödemesini geciktirmeden yaparken aynı zamanda tedarikçi ödemeleri, personel maaşları ve vergi yükümlülükleri için de daha geniş bir hareket alanına sahip olabilecek.
Fatura şartındaki öteleme ise, özellikle küçük metrekarede faaliyet gösteren, düşük sermaye ile çalışan ve işini ağırlıklı olarak nakit üzerinden çeviren esnaf için kritik bir esneklik sağlayacak. Bir yıl boyunca, belge sistemini daha sağlıklı kurmak, muhasebe süreçlerini düzenlemek ve dijital altyapıya geçişi tamamlamak için ekstra süre tanınmış olacak.
2026 Esnaf İçin Yeniden Yapılanma Yılı Olmaya Aday
Tüm bu gelişmeler, 2026 yılını esnaf için bir “yeniden yapılanma yılı”na dönüştürebilir. Kredi maliyetlerinin aşağı çekilmesi, şartların kademeli olarak sıkılaştırılması ve bürokratik yükün belli ölçüde ötelenmesi, özellikle zor yılı geride bırakmaya çalışan işletmelerin ayakta kalmasına yardımcı olabilir.
Elbette orta vadede kayıt dışılıkla mücadele, belge düzeninin güçlendirilmesi ve vergi tabanının genişletilmesi hedefinden vazgeçilmiş değil. Ancak mevcut tabloda öncelik, istihdamı korumak ve küçük işletmelerin kilit rol oynadığı yerel ekonomilerin çarklarını döndürmeye devam etmek.
Esnaf cephesi, şimdi gözünü hem kredi faizine ilişkin net oranların açıklanmasına hem de faturalandırma şartının resmileşecek erteleme kararına çevirmiş durumda. Alınacak son kararlarla birlikte, esnafın 2026 hesabı adım adım yeniden yazılacak.