2024 verilerine göre dünya ekonomisi yaklaşık %3,1 büyüme kaydederken, 2025 için %3,2 civarında bir artış bekleniyor. Ancak uzmanların dikkat çektiği asıl nokta, uzun vadede ülkelerin ekonomik statülerinin dramatik biçimde değişebileceği yönünde. Örneğin araştırmalarda, 2100 yılına kadar şu üç çarpıcı senaryo dikkat çekiyor:
-
Gelişmiş ekonomilerin yerini yükselen piyasalara bırakabileceği
-
Teknoloji, eğitim ve sürdürülebilirlik ekseninde avantaj kazanan ülkelerin öne çıkabileceği
-
Küresel rekabetin yeni merkezlerinin oluşabileceği
Bu bağlamda, analizlerde birinci sırada yer alacak ülke beklenen şekilde güçlü bir ekonomi olurken, ikinci sıra büyük şaşkınlık yaratan bir ülkeye ait. Türkiye’nin de bu tabloda aldığı sıra, ekonomistler arasında dikkat konusu.
2100 Vizyonunda Öne Çıkan Ekonomiler
Analizlere göre 2100 yılına geldiğimizde dünya ekonomisinin şu özellikleri taşıması bekleniyor:
• Gelişim Hızı Yüksek Ülkeler Öne Çıkıyor
Eğitim, teknoloji yatırımları ve sürdürülebilir üretim kapasitesi yüksek olan ülkeler, klasik sanayi ekonomilerini geride bırakabilir. Bu ülkeler büyük ekonomik güce dönüşebilecek bir “çekim merkezi” hâline gelebilir.
• Demografi ve Genç Nüfus Etkisi
Genç nüfus oranı yüksek ülkeler, dinamik tüketim, yenilikçi girişimcilik ve hızlı adaptasyon avantajlarını kullanabilir. Bu durum ekonomik büyüme modeli üzerinde önemli rol oynar.
• Doğrudan Yabancı Yatırım ve Dijital Dönüşüm
Yüksek teknoloji sektörlerine yapılan yatırımlar, dijital altyapı gelişimi ve çevresel sürdürülebilirlik stratejileri, ülkelerin uzun vadeli ekonomik gücünü belirleyen ana değişkenler olacak.
Türkiye’nin Potansiyeli ve Zorlukları
Türkiye özelinde bakıldığında, genç nüfusu, coğrafi konumu ve sanayi altyapısı avantajların başında geliyor. Ancak 2100’e dair büyük resimde yerini sağlamlaştırmak için üç kritik alanda gelişim göstermesi gerekiyor:
-
Eğitim sisteminin dünya standartlarına çıkarılması
-
Teknoloji ve Ar-Ge yatırımlarının artırılması
-
Kurumsal verimlilik, sürdürülebilir üretim ve yeşil ekonomi dönüşümünün hızlandırılması
Aksi takdirde, küresel sıralamada orta ya da alt düzeyde yer alma riski bulunuyor.
Uzman Görüşleri ve Analizler
Ekonomi araştırmalarına göre, 2100 yılına kadar en büyük ekonomiler arasında beklenen yer değişimleri şöyle özetlenebilir:
“Geleneksel ekonomi merkezleri yerini genç ve teknoloji odaklı ekonomilere bırakabilir” — Ekonomist
“Ülkenin demografik yapısı, genç nüfusunun kalitesi ve teknolojik altyapısı belirleyici olacak” — Ar & Ge Danışmanı
Bu analizler ışığında, ikinci sırada yer alan ülkenin kimliği birçok kişi tarafından dikkat çekici bulundu; çünkü bunun beklenen güçlü ekonomi ülkelerinden biri yerine daha hızlı yükselen bir ülke olması öngörüldü.
Kısa Vadede Ne Görülecek?
Bugün itibarıyla 2100 hedefine yönelik adımlar hâlâ erken aşamalarda. Ancak aşağıdaki gelişmeler izlenmesi gereken göstergeler arasında:
-
Ulusal Ar‐Ge harcamalarının GSYH içindeki payı
-
Dijital hizmet ve üretim sektörlerinin büyüme oranları
-
Eğitimde STEM alanlarının yaygınlığı ve kalitesi
-
Genç nüfusun istihdamdaki oranı ve iş gücü verimliliği
Bu göstergeler, Türkiye’nin ve diğer yükselen ekonomilerin geleceğini ‘kim birinci olur, kim ikinciliğe yükselir’ sorusuyla birlikte yeniden şekillendirecek.
2100 yılı için hazırlanan öngörüler, dünya ekonomisinin bugünkü dengelerinden çok farklı bir biçimde örgütleneceğini işaret ediyor. Birinci sıraya yerleşecek ülke beklenen avantajlara sahipken, ikinci sırada yer alan ülkenin kimliği dikkat çekici bir sürpriz niteliğinde.
Türkiye’nin bu dünya sahnesinde güçlü bir oyuncu olabilmesi, teknolojik dönüşüm, verimlilik artışı ve genç nüfus avantajlarını doğru kullanmasına bağlı.
Gelecek, sadece kimin bugün lider olduğu değil; kimin dönüşüme en hazır olduğu üzerine şekilleniyor.