Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, sigortalıların eksik günlerini tamamlamak ve emeklilik şartlarını güçlendirmek için yaptıkları hizmet borçlanmasının yıl başından itibaren çok daha pahalı hale geleceğini söyledi. Kurt, hem asgari ücret artışının hem de Meclis’te görüşülen yasal düzenlemenin maliyetlerde büyük bir sıçramaya yol açacağını belirterek sigortalıları uyardı. Mevcut sistemde borçlanma bedelleri, günlük prime esas kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplanıyor; ancak yeni düzenleme oranı yüzde 45’e çıkarıyor.
Bu tablo, özellikle askerlik ve doğum borçlanması planlayanlar için kritik bir zaman baskısı yaratıyor.
Hizmet borçlanması nedir?
Hizmet borçlanması, sigortalıların çeşitli nedenlerle çalışamadıkları ve SGK’ya bildirimi yapılmayan süreleri sonradan ödeme yaparak prim gününe dönüştürmelerine olanak tanıyor. Bu kapsama giren başlıca süreler:
-
Askerlik ve yedek subay okulu
-
Doğum sonrası iki yıla kadar süreler (en fazla üç çocuk)
-
Memurların ücretsiz izin günleri
-
Avukatlık stajı
-
Doktorların fahri asistanlık dönemleri
-
Grev, lokavt, tutukluluk ve gözaltı süreleri
-
Kısmi süreli çalışma eksikleri
Bu haklardan yararlanmak için kişinin en az bir gün sigortalı olarak bildirilmiş olması yeterli.
Maliyetler neden artacak?
Mevcut durumda sigortalılar, günlük asgari ücret ile bu tutarın 7,5 katı arasında belirlenen prime esas kazancın yüzde 32’sini ödeyerek borçlanma yapıyor. Bugün için 4/a (SSK) sigortalıları açısından:
| Borçlanma Türü | Tutar |
|---|---|
| Günlük | 277,40 TL |
| Aylık | 8.322 TL |
| Yıllık | 99.864 TL |
Ancak:
-
Asgari ücretin 2026’da artacak olması,
-
Günlük borçlanma oranının yüzde 45’e çıkarılması,
ile birlikte maliyetlerin önemli ölçüde yükseleceği belirtiliyor. Bu nedenle uzmanlar, borçlanma planı olanların işlemlerini yıl bitmeden tamamlamasını öneriyor.
Başvuru nasıl yapılıyor?
Sigortalılar hizmet borçlanması başvurularını:
-
SGK il ve merkez müdürlüklerine doğrudan dilekçe ile,
-
veya e-Devlet üzerinden online olarak yapabiliyor.
Başvuru sonrası SGK, hesaplanan borç tutarını iadeli taahhütlü şekilde tebliğ ediyor. Tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödeme yapılması gerekiyor. Süre içinde ödeme yapılmazsa borçlanmanın geçerliliği düşüyor ve yeniden başvuru gerekiyor.
İstenen kadar süre borçlanılabilir mi?
Borçlanılacak sürenin tamamını ödeme zorunluluğu yok. Sigortalı, yalnızca ihtiyaç duyduğu gün sayısı kadar ödeme yapabilir. Örneğin 540 gün askerlik yapan bir kişi, emeklilik için 320 güne ihtiyaç duyuyorsa sadece bu kısmı borçlanabilir.
Borçlanılan tutarlar geri alınabilir mi?
Aylık bağlanmamış olması kaydıyla, yazılı talepte bulunarak yapılan borçlanmadan vazgeçmek mümkün. Bu durumda ödenen tutarın tamamı faizsiz olarak iade edilir. Kismen iade hakkı yoktur; ancak kişi bu talebi süre sınırlaması olmadan her zaman yapabilir.
Borçlanmanın hangi statüden sayılacağı önemli
Borçlanılan süreler, kişinin borçlanma yaptığı tarihte tabi olduğu son sigortalılık statüsünden değerlendiriliyor. Örneğin son olarak SSK’lı çalışıyorsa borçlanma 4/1-a kapsamında; isteğe bağlı prim ödeyenlerde ise 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamında değerlendiriliyor.
Sigorta başlangıcı öne çekilebilir mi?
Bazı borçlanma türlerinde sigorta başlangıcı öne çekilebiliyor. Ancak bu durum yalnızca askerlik, avukatlık stajı, doktora ve tıpta uzmanlık süresi gibi belirli kategorilerde geçerli. Her borçlanma, sigorta başlangıcını geriye götürmez.