Finansal özgürlük nedir, nasıl kazanılır? Türkiye’de ekonomik özgürlük mümkün mü? Maddi özgürlük ile erken emekli olmanın yolları

Finansal özgürlük kavramı erken emeklilik hayali kuranları heyecanlandırmaya yetiyor. İş hayatının stresinden uzaklaşmak için maddi özgürlüğünü kazanmanın zorunda olan herkes, erken emeklilik kazanmanın yollarını araştırıyor. Ekonomik özgürlüğü ilan ederek iş hayatını noktalamak isteyen pek çok kişi, SGK öncesi kendisini emekli etmenin yolunun finansal özgürlükten geçtiğini biliyor? Peki, nedir bu finansal özgürlük? Türkiye’de maddi özgürlük hayal mi, yoksa mümkün mü?

FİNANSAL ÖZGÜRLÜK NEDİR?

Finansal özgürlük kavramı yatırım dünyasında sıkça dile getirilir. Enflasyon baskısı, iş stresi ve emeklilikte düşecek gelirin endişesi ile yatırıma yönelen herkesin karşısına çıkan ekonomik özgürlük, finansal özgürlüğü elde etme amacına dönüşür. Finansal özgürlük kısaca çalışmak zorunda olmamanız anlamına gelir. Yani, yaşam standartlarınızı düşürmeden hayatınızı herhangi bir işte çalışmak zorunda kalmadan idame ettirebiliyorsanız, finansal özgürlüğünüzü elinize aldığınızı düşünebilirsiniz.

FİNANSAL ÖZGÜRLÜK İÇİN NE KADAR PARA GEREKİR?

Finansal özgürlük için gerekli para kişiden kişiye değişir. Yukarıda bahsettiğimiz tanımlamadan da anlaşılabileceği gibi herkesin benimsediği hayat standardının farklı olması, ihtiyaç duyulan giderlerin farklı olmasına yol açar. Kimisine günümüz şartlarında aylık 5 bin TL gelir erken emeklilik için yeterli gelirken, dünyayı gezmek isteyen birisi için çok daha fazlasının gerektiği aşikardır.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) sermaye piyasalarında erken emeklilik için Trinity kuralı kabul edilir. Basit bir ifade ile anlatmak gerekirse, 100 yıllık sermaye piyasaları tarihsel getiri ortalaması yüzde 4 kabul edilir ve yıllık harcama miktarının 25 katı kadar birikim, emeklilik için yeterli kabul edilir. Türkiye’de ise ABD piyasalarına nazaran yeterli sermaye derinliği olmaması ve enflasyonun ABD’de gerçekleşen rakamların 4 ila 5 katı düzeyinde gelişmesi, gerekli para miktarının hesaplanabilmesi için aylık harcama miktarı ve getirilerden elde edilen aktiflerin oranına göre hesaplama yapılmasına olanak tanır.

FİNANSAL ÖZGÜRLÜĞÜMÜ ELİME ALMAK İÇİN GEREKLİ PARAYI NASIL HESAPLARIM?

Finansal özgürlük için gerekli miktarın hesaplaması yapılırken bireyler, öncelikle harcamalarını tuttukları bir excel hazırlamalıdırlar. Birkaç yıllık tutulan tablolarda aylık giderler için ortalama bir değerler elde edildikten sonra sıra, yatırım araçların kar payı, faiz veya kira geliri gibi elde edilebilecek aktiflerin hesaplanması gereklidir.

Yukarıdaki varsayıma bakarak hesaplama yapan bireyin 6 bin TL aylık gideri olduğunu varsayalım. Yıllık 72 bin TL olan giderlerin karşılanması için yüzde 10 aktif getirisi olan bir portföy hazırlandığı baz alındığında, günümüz şartlarına göre en az 720 bin TL’lik bir portföye ihtiyaç olduğu hesaplanacaktır. Yapılan hesaplama örnek amaçlı hazırlandığı için stopaj kesintileri ve enflasyon etkileri göz ardı edildiği gibi portföyün her yıl sabit getiri sunduğu kabulü yapılmıştır. Bahsedilen rakamların her yıl güncellenmesi hesaplama için doğru bir yöntem oluştururken, finansal özgürlük için gerekli miktar hesaplaması yerine aylık ek gelir hesaplaması yapmak daha tutarlı olacaktır.

Finansal özgürlüğe giden yolda karşınıza çıkacak olan Finansal okuryazarlık ile ilgili merak ettiklerinize ulaşabilirsiniz.

FİNANSAL ÖZGÜRLÜK İÇİN YATIRIM NEDEN ÖNEMLİDİR?

Finansal özgürlüğe giden yolda yatırımın rolü büyüktür. Tek başına tasarruf etmek her ne kadar güzel bir düşünce olsa da erken emeklilik için yeterli gelmeyecektir. Para biriktirmeye başladıkça enflasyon gerçeği ile yüzleşecek ve paranızın her yıl reel getirisinin enflasyona karşı kaybolduğunu gözlemleyeceksiniz.

Yatırım ise paranızı korumanın yanında artırmanın en kolay yoludur. Babil’in En Zengin Adamı kitabında George S. Clason tarafından kaleme alındığı gibi, “Para en iyi köledir.” Paranızı sizin için çalıştırmaya başladığınız an, her geçen gün sizin de çalışma hayatınızdaki zamanınız giderek azalacaktır.

Yatırım, bileşik getiri gücü ile birleşerek tasarruflarını her yıl tahmin edebileceğinizden çok daha hızlı büyütür. Dahi fizikçi Albert Einstein tarafından söylenen, “Bileşik faiz dünyanın 8. harikasıdır.” özdeyişinizi aklınıza getirin. Dünya’nın en ünlü fizikçisini bile dile getiren bileşik getirinin gücünü basit bir örnek ile anlatalım.

Bileşik Getiri Finansal Özgürlükte Neden Önemli?

Bileşik getirinin gücünün finansal özgürlükte neden önemli olduğunu basit bir örnek ile anlatalım. Her ay kenarı 500 TL para ayırdığınızı ve paranızı sabit %10 yıllık getiri sunan bir yatırım aracına yatırdığınızı varsayalım. Hesaplamanın kolay olması açısından getiriyi yıl sonlarında uyguladığımızda ortaya şu şekilde bir tablo çıkar:

- İlk yılsonunda 6.000 TL birikim 6.600 TL olur.

- İkinci yılsonunda yeni gelen 6.000 TL tasarruf ile 12.600 TL’ye yükselen portföy, yüzde 10 getiri ile 13.860 TL olur.

- Üçüncü yılsonunda yeni tasarruflar ile 19.860 TL olan portföyün getiri sonrası tutarı 21.846 TL olur.

- Dördüncü yılsonunda 27.846 TL portföyün getirisi ile toplam miktarı 30.630 TL’ye ulaşır.

Dört yıllık zaman zarfında 30 bin TL sınırının geçildiğini bileşik getiri gücü ile ispatladık. Sadece para biriktirerek yatırımdan güç almadan 4 yılın sonunda elimizde olacak para ise 24 bin TL olacaktı. Görüldüğü gibi 1 yıllık biriktirilecek para, yatırım sayesinde cebinize girdi. Yatırım piyasalarında geçirdiğiniz zamanı artırdığınızda, tasarruf miktarınızı artırdığınızda ve başarabilirseniz elde ettiğiniz getiriyi yükselttiğinizde kartopu etkisi ile ne kadar paranız olacağını kolayca hesaplayabilirsiniz.

FİNANSAL ÖZGÜRLÜĞÜ ELDE ETMENİN YOLLARI NELERDİR?

Finansal özgürlüğü kazanmanın ilk şartı tasarruftan geçer. Kişi öncelikle az ya da çok demeden tasarruf edebilmelidir. Tasarruf olmazsa, erken emeklilik hayali de olmaz. Tasarruf gerçekleştiğinde ise yatırım gücünden yararlanarak finansal özgürlüğe her geçen süre bir adım daha yaklaşılabilir. Türkiye’de gerçekten finansal özgürlüğünü elde etmiş çok sayıda kişi bulunur. Bu kişilerin sizler gibi maaşlı olarak çalıştıkları ve SGK öncesinde kendilerini emekliye ayırdıklarını bilmek, sizlere umut verecektir. Tüm bu kişilerle birlikte yatırım gurularının maddi özgürlüğünüzü kazanmanız için önerdikleri yollara hep birlikte göz atalım:

- Tasarruf etmeye ve yatırım yapmaya erken yaşta başlayın. Ne kadar erken başlarsanız, bileşik getirinin muazzam gücünden o kadar erken yararlanabilirsiniz.

- İyi bir yatırımcı olmak için finansal okuryazarlık seviyenizi artırmaya odaklanın. Başlangıç aşamasında gerek nasıl bir yol izlemeniz, gerek motivasyon açısından Babil’in En Zengin Adamı ve Zengin Baba Yoksul Baba kitaplarını okuyarak sistemin gerçekten işe yarayacağını öğrenebilir, zorlu yolda motivasyon kaybını önleyebilirsiniz.

- Az veya çok demeden mutlaka tasarruf edin. Bu işin sırrı tasarruftan geçer. Tasarruf olmadan yatırım olmaz. Tasarruf edemiyor ya da tasarruf miktarını artırmak istiyorsanız ek iş yaparak gelirinizi artırabilirsiniz.

- Gereksiz giderlerinizi kesin. Unutmayın, her gereksiz gider hayatınızdan belki en az 1 yılınızı sizden çalacak. Kısamadığınız giderler yüzünden fazladan iş hayatında çalışmak zorunda kalabilirsiniz.

- Portföyünüzü çeşitlendirin. Portföyünüz ister 1.000 TL olsun, isterse 1 milyon TL; portföyünüzün riskini dağıtın ve profesyonelce yöneterek gereksiz risklere girmeyin.

- Tek bir yatırım aracında birikimlerinizi değerlendirmeyin. Unutmayın, bu işte hisse senedi piyasaları her ne kadar gelecek vadetse de şirketlerinizde olası zarar dönemlerinde temettünüz kesilecektir. Bu nedenle hisse senedi seçeneğini artırmanın yanında gayrimenkullerden kira geliri ve Eurobond, mevduat veya tahvil yatırımı ile faiz getirisinden de yararlanabilirsiniz.

- Tasarruf eğilimi her ne kadar faydalı bir süreç olsa da bazı kişilerde hastalığa dönüşebilir. Tasarruf ve yatırımla birlikte hayatı kaçırmamaya da özen gösterin.