Organ Bağışı Nasıl Yapılır, Şartları Nelerdir? Başvurusu ve Kimler Organ Bağışı Yapabilir?

Organ bağışının nasıl yapıldığını öğrenmek için 5 dakikanızı ayırmanız yeterlidir.18 yaşını doldurmuş olan ve akıl sağlığı yerinde olan herkes organ bağışçısı olabilir.

Organ bağışında bulunmak için;

•    Sağlık müdürlüklerine,

•    Devlet ve özel hastanelerin organ bağışı bölümlerine,

•    Sağlık ocaklarına başvuruda bulunulmalıdır.

Organ bağışı formunu doldurduktan sonra bağış yapacak kişiye organ bağış kartı verilir. Kişinin bilgilerini, Sağlık Bakanlığı Organ ve Doku Bağışı Bilgi Sistemi’ne kayıt edilir. Bağış yapacak kişinin beyin ölümü gerçekleştikten sonra kararı ailesi karar verir. Ama organ bağışçısı, organ ve dokularını bağışlamak istediğini ailesiyle paylaşması önemlidir. Kişi istediği zaman organ bağışı kararından vazgeçebilir ve bu durumu aynı kurum ve kuruluşlara bildirerek vazgeçebilir.

Organ bağışı, kişi hayattayken serbest kendi iradesiyle ve tıbben yaşamı sona erdikten sonra organlarını bağışlamasına denir. Bu organlar başka hastaların tedavilerinde kullanılır. Bir kişi, hayatta iken organlarını ve dokularını bağışladığını resmi ve yazılı bir vasiyet ile belirtebilir. Bunu yapabilmek için gerekli şartları sağlamış olmak gereklidir. Kişi, ölümünden sonra, kendisinden organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmişse, organ ve doku alınamaz. Bazı nakiller yaşarken de yapılabilir. Bu durumda böbrek nakli ilk sıralardadır. Böbrek 2 tane olduğundan ve birbirinden bağımsız çalıştığı için, bir böbrek bağışlandığında diğeri işlevini kaybetmez. Karaciğer de yaşarken bağışlanabilir ve yüksek oranda kendini yenileme özelliği vardır. Karaciğerinin tamamı bağışlanmasa da, bir parçası bağışta bulunabilir. 

Organ naklini 18 yaşını doldurmuş herkes, akli dengesi yerinde olan herkes yapabilir. Organ bağışı iki şekilde gerçekleşir:

•    Kişi hayattayken organ bağışçısı olabilir. Bu böbrek, karaciğer ve akciğer organları bağışı yapılırken geçerlidir.

•    Beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerden organ bağışı yapılabilir. Ama her beyin ölümü gerçekleşmiş kişiden organ bağışı yapılamaz. Kişi öldüğünde, solunum cihazına bağlı değil ve beyin ölü gerçekleşmemişse organ bağışı yapılamaz.

Bağış yapılabilen organlar ve dokular şunlardır;

•    Bağış yapılan organlar böbrek, karaciğer, akciğer, pankreas ve ince bağırsaktır.

•    Bağış yapılabilen dokular kalp kapağı, kornea, kemik, kemik iliği ve deridir.

Hayattayken bağışlanabilen organlarda, bu organlar çift veya tabaka halinde olan veya kendini yenileme özelliğine sahiplerdir. Organ bağışçısının yaşından çok organın durumu önemlidir. 70 yaşının üstündekilerden nadiren organlar alınmaktadır.

Organ bağışında bulunacaklar ister canlı olsun ister kadavra bağışçı olsun her şey yapılmalıdır. Tüm tetkikler yapılmalı ve operasyona dâhil olan herkes tam donanımlı olmalıdır. Kadro olarak bilgili ve deneyimli ekip gereklidir. Bu ekip 24 saat hastanın yanında olacak şekilde planlanmalıdır. Organ bağışı operasyonuna yalnızca organ nakli ekibi girmez. Diğer branşlardaki tüm doktorlarında katkısı vardır.

Organ bağışının önemi, günümüzde bu duruma farkındalık kazandırmak gerekir. Bu durumda en önemli hedef, o hastalık yüzünden yaşamının sonuna gelmiş bir hastanın hayatını kurtarmaktır ya da yaşam süresini ve kalitesini arıtmaktır. Tek şansı, organ nakline ihtiyacı olan çok insan vardır. Bu hastalar için organ bağışı büyük bir umuttur. Günümüzde organ nakli bekleyen birçok hasta vardır ve gün geçtikçe bu sayı artmaktadır. Organ bağışları yetersiz olduğundan dolayı yılda ortalama binlerce kişi hayatını kaybetmektedir. Bağışların yetersiz olmasında dolayı, organ nakli bekleyen insanların fazla olmasından dolayı son çare olarak canlıdan canlıya nakil zorunlu olabilmektedir Bu durumu düzeltmek için organ bağışı ve organ nakli hakkında bilgilendirmeler artırılmalıdır. Toplumu bu konu hakkında bilgilendirmelidir ve farkındalık yaratmak için farklı projeler uygulanmalıdır.