Bankacılık işlemleri, son yıllarda hızla dijitalleşmiştir. Para transferleri de bu dönüşümün önemli bir parçasıdır. EFT ve havale, en sık kullanılan para transfer yöntemleridir. Peki, bu iki işlem arasındaki farklar nelerdir? Hangi durumlarda hangisini kullanmalıyız? EFT ve havale kavramlarını detaylı bir şekilde ele alarak aralarındaki farkları ve kullanım alanlarını açıklayacağız.
EFT NEDİR?
EFT (Elektronik Fon Transferi), farklı bankalar arasındaki para transfer işlemlerini ifade eder. Yani, bir bankadaki hesaptan başka bir bankadaki hesaba para gönderme işlemidir. EFT işlemleri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yönetilen EFT Sistemi üzerinden gerçekleştirilir. Bu sistem sayesinde, farklı bankalar arasında hızlı ve güvenli para transferi mümkün hale gelir.
HAVALE NEDİR?
Havale, aynı bankanın farklı hesapları arasında yapılan para transfer işlemidir. Örneğin, Ziraat Bankası‘ndaki bir hesaptan yine Ziraat Bankası‘ndaki başka bir hesaba para gönderme işlemi havale olarak adlandırılır. Havale işlemleri, bankanın kendi iç sistemleri üzerinden yürütüldüğü için genellikle anında gerçekleşir ve işlem saatleri bankanın çalışma saatleriyle sınırlı değildir.
FAST HAVALE NEDİR?
FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından 2021 yılında hayata geçirilen, 7/24 anlık para transferine imkân tanıyan bir sistemdir. FAST sayesinde farklı bankalar arasındaki para transferleri saniyeler içinde tamamlanır. Bu sistem, geleneksel EFT işlemlerinin mesai saatleriyle sınırlı olma dezavantajını ortadan kaldırmıştır.
EFT FAST NEDİR?
EFT ve FAST, her ikisi de farklı bankalar arasındaki para transferlerini ifade eder. Ancak aralarındaki temel fark, işlem süreleri ve zamanlamasıdır. EFT işlemleri genellikle bankaların belirlediği mesai saatleri içinde gerçekleştirilirken, FAST sistemi sayesinde 7 gün 24 saat anlık para transferi mümkündür. FAST, EFT işlemlerinin daha hızlı ve esnek bir alternatifi olarak kullanılmaktadır.
EFT SAATLERİ
EFT işlemleri, bankaların belirlediği mesai saatleri içinde gerçekleştirilir. Genellikle hafta içi her gün 08:30 – 17:00 saatleri arasında EFT işlemleri yapılabilir. Bu saatler dışında yapılan EFT talimatları, bir sonraki iş gününde işleme alınır. Ancak, bankadan bankaya farklılıklar olabileceği için, işlem yapmadan önce çalıştığınız bankanın EFT saatlerini kontrol etmeniz önemlidir.
HAVALE SAATLERİ
Havale işlemleri, aynı banka içinde gerçekleştirildiği için 7 gün 24 saat yapılabilir. Yani, hafta sonları veya resmi tatillerde bile havale işlemleri anında gerçekleşir. Bu esneklik, acil para transferi ihtiyaçlarında havale işlemlerini avantajlı kılar.
EFT İLE HAVALENİN FARKI NEDİR?
EFT ve havale arasındaki temel farklar şunlardır:
- Banka Durumu: EFT, farklı bankalar arasındaki transferleri; havale ise aynı bankanın farklı hesapları arasındaki transferleri kapsar.
- İşlem Süresi: EFT işlemleri belirli saatler içinde yapılırken, havale işlemleri 7/24 gerçekleştirilebilir.
- İşlem Ücreti: Genellikle EFT işlemleri, havale işlemlerine göre daha yüksek ücretlendirilir. Ancak, birçok banka artık dijital kanallar üzerinden yapılan işlemler için ücret almamaktadır.
IBAN İLE PARA GÖNDERME HAVALE Mİ, EFT Mİ?
IBAN (International Bank Account Number), uluslararası standartlarda oluşturulmuş bir banka hesap numarasıdır. IBAN kullanarak yapılan para transferleri, alıcının hesabının bulunduğu bankaya göre EFT veya havale olarak sınıflandırılır:
- Aynı Banka İçinde: Eğer alıcının hesabı sizinle aynı bankadaysa, IBAN kullanarak yaptığınız transfer havale olarak kabul edilir.
- Farklı Bankalar Arasında: Alıcının hesabı farklı bir bankadaysa, IBAN ile yapılan transfer EFT olarak gerçekleştirilir.
FARKLI BANKAYA EFT Mİ, HAVALE Mİ?
Farklı bankalar arasındaki para transferleri her zaman EFT olarak gerçekleştirilir. Havale işlemleri sadece aynı bankanın farklı hesapları arasında yapılabilir. Dolayısıyla, eğer alıcının hesabı farklı bir bankadaysa, para transferi için EFT işlemi yapmanız gerekmektedir.
EFT EN FAZLA KAÇ TL GÖNDERİLİR?
EFT işlemlerinde gönderilebilecek maksimum tutar, bankadan bankaya değişiklik gösterir. Ancak, genel olarak bankalar yüksek tutarlı transferlere izin verirler. FAST sistemi üzerinden yapılan işlemlerde ise başlangıçta 5.000 TL olan limit, 2025 yılı itibarıyla 20.000 TL’ye yükseltilmiştir. Daha yüksek tutarlı transferler için geleneksel EFT işlemleri kullanılabilir.
FAST İLE EFT FARKI NEDİR?
FAST ve EFT arasındaki temel farklar şunlardır:
- İşlem Zamanı: EFT işlemleri belirli mesai saatleri içinde yapılırken, FAST işlemleri 7/24 gerçekleştirilebilir.
- İşlem Süresi: FAST işlemleri anlık olarak tamamlanırken, EFT işlemleri genellikle birkaç dakika sürebilir.
- İşlem Limiti: FAST işlemlerinde belirli bir üst limit bulunurken, EFT işlemlerinde bu limit daha yüksektir.
HANGİ BANKA EFT ÜCRETİ ALMIYOR?
Birçok banka, dijital kanallar üzerinden yapılan EFT ve havale işlemlerinden ücret almamaktadır. Özellikle mobil bankacılık ve internet bankacılığı kullanılarak yapılan işlemler ücretsizdir. Ancak, bankadan bankaya farklılıklar olabileceği için, çalıştığınız bankanın ücret politikasını kontrol etmeniz önemlidir.
EFT YAPARKEN AÇIKLAMA KISMINA NE YAZILIR?
EFT işlemi yaparken açıklama kısmına yazılacak bilgiler, işlemin türüne ve amacına göre değişir. Açıklama bölümü, paranın gönderiliş sebebini belirtmek ve olası karışıklıkları önlemek için önemlidir. Yanlış veya eksik açıklamalar, para transferlerinde gecikmelere veya yanlış yönlendirmelere yol açabilir.
EFT Açıklama Kısmına Yazılabilecek Örnekler:
- Bireysel Ödemeler İçin: “Kira ödemesi”, “Borcun geri ödemesi”, “Aile yardımı”
- Ticari İşlemler İçin: “Fatura ödemesi – Fatura No: 12345”, “Sipariş bedeli”, “Avans ödemesi”
- Resmi Ödemeler İçin: “Vergi ödemesi”, “SGK primi”, “Harç ödemesi”
- Eğitim Ödemeleri İçin: “Üniversite harcı”, “Kurs ücreti – Öğrenci Adı: Ahmet Yılmaz”
Açıklama yazmak zorunlu değildir, ancak alıcı ve gönderici için işlemi takip etmeyi kolaylaştırır.
KENDİ HESAPLARIM ARASINDA PARA TRANSFERİ ÜCRETLİ Mİ?
Aynı kişiye ait farklı banka hesapları arasında yapılan para transferleri genellikle ücretsizdir. Ancak, bankadan bankaya değişen bazı durumlar olabilir.
Ücretli Olabilecek Durumlar:
- Farklı bankalarda bulunan hesaplar arasında EFT yapılması
- Gece veya hafta sonu yapılan para transferleri (Bazı bankalar mesai saatleri dışında ek ücret alabilir.)
- Kurumsal hesaplar arasında yapılan işlemler
Aynı bankadaki hesaplar arasında yapılan havale işlemleri ise çoğunlukla ücretsizdir.
YANLIŞ HAVALE İPTAL EDİLİR Mİ?
Eğer bir havale işlemini yanlış yaptıysanız, işlemi iptal etmek için hızlı hareket etmelisiniz. Çünkü havale işlemleri anlık olarak gerçekleşir ve genellikle iptal edilemez.
Yanlış Havale Yapıldığında Ne Yapılmalı?
- Alıcıyla İletişime Geçin: Eğer yanlış kişiye para gönderdiyseniz, alıcıyla iletişime geçerek iade etmesini isteyebilirsiniz.
- Bankanıza Başvurun: Hemen müşteri hizmetlerini arayarak durumu bildirin. Bankalar, teknik olarak havale iptali yapamasa da bazı durumlarda alıcıyla iletişime geçebilir.
- Yasal Süreç Başlatın: Eğer alıcı parayı iade etmezse, savcılığa başvurarak hukuki işlem başlatabilirsiniz.
Havale yaparken alıcı bilgilerini birkaç kez kontrol etmek, bu tür hataları önlemek için önemlidir.
FAST İŞLEMİNDE İSİM YANLIŞ YAZILIRSA NE OLUR?
FAST işlemlerinde alıcının adı yanlış yazılsa bile, sistem IBAN ile eşleşme yaparak işlemi tamamlar. Ancak bazı durumlarda, bankalar ek güvenlik önlemi olarak isim uyuşmazlığına dikkat edebilir.
- Eğer IBAN ve isim uyuşmazsa işlem başarısız olabilir ve para gönderene geri döner.
- Eğer küçük bir yazım hatası varsa (Örneğin: “Ahmet” yerine “Ahmt” yazılması), sistem işlemi yine de tamamlayabilir.
- Büyük hatalar varsa bankaya başvurarak işlem iptali veya düzeltme talebinde bulunabilirsiniz.
FAST işlemlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli konu, IBAN’ın doğru girilmesidir.
PARA NEDEN HAVUZA DÜŞER?
Bazen bankaya gönderilen para “havuz hesabına” düşebilir. Bu, bankalar arası transferlerde güvenlik veya sistemsel bir kontrol nedeniyle geçici olarak tutulan paralardır.
Paranın Havuz Hesabına Düşme Nedenleri:
- IBAN yanlış girildiğinde ve sistem otomatik olarak yönlendirme yapamadığında
- Alıcının banka hesabı kapalı veya geçici olarak bloke edildiğinde
- EFT veya havale açıklama bölümü eksik veya hatalı doldurulduğunda
- Bankalar arası sistemlerde teknik bir aksaklık yaşandığında
Bu durumda, paranızın alıcıya ulaşması için bankayla iletişime geçmeniz gerekir. Genellikle 1-3 iş günü içinde işlem sonuçlandırılır.
KREDİ KARTINDAN IBANA PARA ATILIR MI?
Evet, kredi kartınızdan IBAN’a para transferi yapmak mümkündür. Ancak bu işlem “kredi kartından nakit avans” olarak değerlendirilir ve bankalar bu tür işlemler için yüksek faiz oranları uygulayabilir.
Kredi Kartından IBAN’a Para Gönderme Yöntemleri:
- Mobil veya internet bankacılığı üzerinden “Nakit Avans” seçeneğini kullanarak
- Bankanın müşteri hizmetlerini arayarak
- ATM‘den kredi kartıyla nakit çekip, IBAN’a havale yaparak
Bu işlemin yüksek maliyetli olabileceğini unutmayın. Alternatif olarak normal banka hesabınızdan para göndermek daha ekonomik bir çözüm olacaktır.
YANLIŞ EFT NASIL İPTAL EDİLİR?
EFT işlemlerinde iptal süresi çok önemlidir. Eğer yanlış bir EFT yaptıysanız, işlem tamamlanmadan müdahale etmelisiniz.
Yanlış EFT İptali İçin Yapılması Gerekenler:
- İşlem Onaylanmadan Bankaya Başvurun: Eğer EFT henüz işlem görmemişse, bankanızın çağrı merkezini arayarak işlemi iptal edebilirsiniz.
- Paranın Alıcı Hesabına Ulaşmasını Bekleyin: Eğer para alıcının hesabına geçtiyse, bankanız ancak alıcıdan onay alarak iade süreci başlatabilir.
- Hukuki Yollara Başvurun: Alıcı parayı iade etmezse, savcılık ve mahkeme yoluyla iade davası açabilirsiniz.
EFT yapmadan önce alıcı bilgilerini dikkatlice kontrol etmek, yanlış transfer riskini önlemenin en iyi yoludur.
